Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej nałożyła na samorząd gminy, powiatu i województwa określone obowiązki w zakresie przeciwdziałania przemocy domowej. Główny ciężar zadań realizowanych w tym zakresie spoczywa na gminie, która ma za zadanie tworzenie gminnego systemu przeciwdziałania przemocy domowej.
Lokalny system przeciwdziałania przemocy domowej – skonstruowany w oparciu o gminny program przeciwdziałania przemocy domowej oraz ochrony ofiar przemocy domowej – powinien obejmować m.in. utworzenie i funkcjonowanie zespołu interdyscyplinarnego, zapewnienie rodzinom, w których występuje problem przemocy, dostępu do poradnictwa, a także umożliwienie przeprowadzenia skutecznej interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy domowej.
Struktura systemu gminnego w zakresie podmiotów wchodzących w jego skład została narzucona przez ustawodawcę poprzez precyzyjne określenie podmiotów, których przedstawiciele mają tworzyć zespół interdyscyplinarny. W jego skład wchodzą obowiązkowo przedstawiciele pomocy społecznej, gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, Policji, oświaty, ochrony zdrowia,organizacji pozarządowych oraz kuratorzy sądowi. Fakultatywnie powoływani są także prokuratorzy, przedstawiciele innych podmiotów działających na rzecz przeciwdziałania przemocy domowej a także Żandarmerii Wojskowej (jeżeli Żandarmeria Wojskowa złoży taki wniosek do wójta, burmistrza albo prezydenta miasta w związku z zamieszkiwaniem na obszarze gminy żołnierza pełniącego czynną służbę wojskową).
Jak wynika z powyższego wyliczenia, przedstawiciele ochrony zdrowia zostali wskazani jako obligatoryjny trzon każdego zespołu interdyscyplinarnego. Co istotne, do przedstawicieli ochrony zdrowia ustawodawca zalicza nie tylko lekarzy, lecz także inne osoby wykonujące zawód medyczny: pielęgniarki, położne i ratowników medycznych.
Poprzez wprowadzenie wymogu uczestniczenia przedstawicieli ochrony zdrowia w pracach zespołu interdyscyplinarnego ustawodawca podkreślił, jak ważną rolę odgrywa ochrona zdrowia zarówno w procesie diagnozowania zjawiska przemocy domowej oraz szacowania jego skali, jak i w podejmowaniu działań na rzecz rodzin dotkniętych przemocą. Obecność przedstawicieli ochrony zdrowia została również przewidziana w pracach grup diagnostyczno-pomocowych, które są powoływane w razie stwierdzenia indywidualnych przypadków występowania przemocy domowej.
Na czym polega udział przedstawicieli ochrony zdrowia w gminnym systemie przeciwdziałania przemocy domowej? Przede wszystkim na aktywności w trzech obszarach: pracach zespołu interdyscyplinarnego i grup diagnostyczno-pomocowych, poradnictwie świadczonym dla osób doznających przemocy oraz w udokumentowaniu skutków przemocy domowej.