Ułatwienia dostępu

Praktyczne rady dla gmin

Badania przeprowadzone przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych pokazują, że sposób wypełniania obowiązków wynikających z Ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej przez przedstawicieli ochrony zdrowia należy zdecydowanie poprawić. Lekarze niechętnie wchodzą w skład grup diagnostyczno-pomocowych , rzadko uruchamiają procedurę „Niebieskie Karty”, a także potrzebują lepszego przygotowania do kontaktu z osobami doznającymi przemocy.

Wielu przedstawicieli ochrony zdrowia wskazuje również na trudność pogodzenia codziennej pracy zawodowej z ustawowymi obowiązkami. Warto, by gminy wyszły z inicjatywą i pomogły lekarzom w wypełnianiu ich misji. Od czego należy zacząć?

Zaproszenie do współpracy

Warto zaprosić przedstawicieli lokalnego środowiska medycznego na posiedzenie zespołu interdyscyplinarnego i zachęcić do stałej współpracy. Dobrze jest przedstawić zakres obowiązków wynikających z Ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej – w szczególności dotyczących procedury „Niebieskie Karty”, a także obowiązku udzielania bezpłatnych porad, wystawiania zaświadczeń lekarskich o przyczynach i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z przemocą w rodzinie oraz udziału w zespole interdyscyplinarnym i grupach diagnostyczno-pomocowych.

Kogo zaangażować?

Jakimi kryteriami należy się kierować, zapraszając przedstawicieli lokalnego środowiska medycznego do udziału w pracach zespołu interdyscyplinarnego? Głównym zadaniem przedstawiciela ochrony zdrowia w pracach zespołu jest zapewnienie współpracy ochrony zdrowia z innymi podmiotami wchodzącymi w skład systemu przeciwdziałania przemocy domowej. Z tego punktu widzenia idealnym reprezentantem powinna być osoba mająca w danym środowisku wpływ na funkcjonowanie ochrony zdrowia. Mimo że ustawodawca nie sprecyzował wymogu, aby członkowie zespołu byli osobami na stanowiskach kierowniczych, to określenie funkcji zespołu jako koordynującej współpracę narzuca konieczność uczestniczenia w jego pracach osób, które mają na tę koordynację wpływ.

Udział lekarzy w grupie diagnostyczno-pomocowej

Kiedy obecność lekarzy w składzie grupy roboczej jest szczególnie zasadna? Można wskazać dwie sytuacje. Pierwsza z nich to przypadek, w którym osoba doznająca przemocy lub stosująca przemoc miała kontakt z przedstawicielem ochrony zdrowia w związku z występowaniem przemocy domowej. Druga ma miejsce wtedy, gdy członkowie grupy diagnostyczno-pomocowej uznają za niezbędne pozyskanie informacji lub skonsultowanie okoliczności dotyczących stanu zdrowia osoby doznającej przemocy lub stosującej przemoc wobec najbliższych.

Sprecyzowanie zadań lekarza

Aby zwiększyć szansę na nawiązanie aktywnej, stałej współpracy, warto dokładnie wyjaśnić przedstawicielom ochrony zdrowia zakres ich zadań . Koniecznie trzeba podkreślić, że choć ochrona zdrowia została wymieniona w Ustawie o przeciwdziałaniu przemocy domowej obok takich instytucji jak Policja czy pomoc społeczna, to jednak rola lekarzy jest odmienna. Warto uświadomić przedstawicielom ochrony zdrowia, że nikt nie oczekuje od nich, że rozwiążą problem przemocy. Podkreślenia wymaga fakt, że zadaniem lekarza nie jest dochodzenie, czy w danym przypadku rzeczywiście doszło do przemocy domowej . Procedurę „Niebieskie Karty” prowadzi się bez względu na to, czy stwierdzono popełnienie przestępstwa przez sprawcę przemocy, czy nie.

Dostęp do informacji o przemocy w rodzinie

Lekarzy należy wyposażyć w materiały informacyjne – zarówno te adresowane do nich, jak i w ulotki i broszury dla pacjentów doznających przemocy domowej. Warto zadbać, by do gabinetów lekarskich w przychodniach na terenie gminy trafiły materiały edukacyjne adresowane do osób doznających przemocy domowej (a także świadków przemocy i osób stosujących przemoc ). Mogą to być ulotki, broszury, a także plakaty powieszone w widocznym miejscu, np. na korytarzu ośrodka zdrowia.

Dostęp do wiedzy o lokalnym systemie pomocy

Dodatkowo należy zatroszczyć się o to, by lekarze dysponowali wiedzą na temat lokalnych instytucji i organizacji pomagających osobom doznającym przemocy. Można dostarczyć listę takich podmiotów wraz z danymi teleadresowymi i opisem, jakiego wsparcia można od nich oczekiwać. Najlepiej wydrukować je w większej liczbie egzemplarzy i w poręcznym, małym formacie, tak by w razie potrzeby lekarz mógł udostępniać kontakty pacjentom.

Dostęp do formularzy

Warto również wyposażyć lekarzy we wzory niezbędnych dokumentów, by maksymalnie ułatwić im pracę. Do przychodni powinny trafić egzemplarze formularzy „Niebieska Karta – A”, „Niebieska Karta – B” oraz opis objaśniający procedurę i cel wypełniania dokumentów. Wszystkie informacje można znaleźć na naszym portalu.